26/01/2021
Chỉ số đường huyết - Thước đo vàng chẩn đoán và phòng bệnh tiểu đường bạn đã biết thông tin chính xác chưa? Hãy cùng Duockienminh tìm hiểu ngay dưới bài viết này để thấy tầm quan trọng trong việc phòng ngừa bệnh tiểu đường nhé!
1. Chỉ số đường huyết là gì?
Chỉ số đường huyết là tình trạng phản ánh nồng độ đường glucose trong máu. Glucose là loại đường đơn, được phân thành từ quá trình chuyển hóa thức ăn có chứa tinh bột và đường như: ngũ cốc (mè, gạo, lúa mì, những loại đậu), những loại hoa củ quả, hoa quả, đường mía…
Đường hay glucose là nguồn năng lượng chính của cơ thể, cực kỳ quan trọng và cần thiết cho các cơ quan đặc biệt là hệ thần kinh và tổ chức não bộ.
Lượng đường trong máu được đo bằng đơn vị mmol/l hoặc mg/dl. Để biến đổi từ đơn vị, ta tính như sau:
Từ mmol/l sang mg/dl: nhân với 18
Từ mg/dl sang mmol/l: chia cho 18.
Ví dụ đường huyết lúc đói của một người là 7 mmol/l sẽ bằng 7 x 18 = 126 mg/dl.
2. Chỉ số đường huyết bình thường là bao nhiêu?
Nồng độ glucose trong máu thay đổi theo từng giờ, liên quan chặt chẽ đến chế độ ăn và sinh hoạt.
Do đó để xác định một người có mắc bệnh tiểu đường hay không, các bác sĩ sẽ tiến hành các xét nghiệm chỉ số đường huyết tại các thời điểm khác nhau.
Chỉ số đường huyết bình thường của từng loại xét nghiệm là khác nhau và người bệnh cần tìm hiểu rõ ý nghĩa của chúng.
2.1. Chỉ số đường huyết bất kỳ
Khi đo đường huyết đối với người bình thường, thông thường các bác sĩ sẽ sử dụng chỉ số đường huyết bất kỳ, có thể thực hiện bất cứ lúc nào, không liên quan đến bữa ăn. Đây là một trong những tiêu chuẩn để chẩn đoán bệnh tiểu đường nên rất cần lưu ý.
Nếu kết quả nồng độ đường trong máu < 140 mg/dL hay quy đổi sang thành < 7,8 mml/l thì được cho là bình thường.
Nếu kết quả này lớn hơn hoặc bằng 200 mg/dL (11,1 mmol/l) thì bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra thêm để kết luận chính xác tình trạng đường huyết.
Khi chỉ số nằm trong khoảng 140 - 199 mg/dL (7,8 - 11,0 mmol/l) sẽ được gọi là giai đoạn tiền tiểu đường.
Xem thêm:
Máy đo đường huyết - Người bạn đồng hành của bệnh nhân tiểu đường
Chỉ số đường huyết thực phẩm là gì? và cách lựa chọn thực phẩm an toàn
Top 15 loại trái cây có hàm lượng đường thấp người tiểu đường nên ăn
Bạn có biết chỉ số glucose bao nhiêu thì bị tiểu đường
2.2. Chỉ số đường huyết lúc đói
Là một chỉ số quan trọng trong việc đánh giá người bệnh tiểu đường, chỉ số đường huyết lúc đói được thực hiện khi bệnh nhân nhịn ăn (không uống nước ngọt, có thể uống nước lọc, nước đun sôi để nguội) ít nhất 8 giờ.
Thông thường, các bác sĩ sẽ để bệnh nhân nhịn đói qua đêm từ 8 - 14 giờ và tiến hành đo vào buổi sáng.
Qua nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng chỉ số đường huyết lúc đói của người khoẻ mạnh không có liên quan đến bệnh tiểu đường là khoảng 70-100 mg/dL (3,9 - 5,6 mmol/L), những người có chỉ số đường huyết lúc đói trong khoảng trên không có nguy cơ bệnh tiểu đường trong vòng 10 năm tới hoặc lâu hơn.
2.3. Chỉ số đường huyết sau ăn
Theo các chuyên gia y tế, đối với người bình thường khoẻ mạnh, chỉ số này được đo trong vòng 1 - 2 giờ sau ăn sẽ cho kết quả là dưới 140 mg/dL, tương đương với 7,8 mmol/l.
2.4. Chỉ số đường huyết lúc đi ngủ
Nồng độ đường trong máu của người bình thường khi đi ngủ thường dao động trong khoảng từ 110 - 150 mg/dL hay quy đổi đơn vị là 6,0 - 8,3mmol/l.
2.5. Nghiệm pháp dung nạp glucose
Đối với người bệnh có rối loạn đường máu hoặc đường máu lúc đói bình thường nhưng có biểu hiện của bệnh tiểu đường, các bác sĩ sẽ tiến hành nghiệm pháp dung nạp glucose để kiểm tra chính xác tình trạng bệnh.
Để có thể thực hiện nghiệm pháp và cho kết quả chính xác nhất, bệnh nhân bắt buộc phải nhịn đói qua đêm từ 8 - 14 giờ. Sau đó người bệnh sẽ được uống 75g glucose khan hoà loãng với 250 - 300ml nước, uống trong 5 phút.
Đánh giá đường máu sau uống 2 giờ ở người không có thai như sau:
Mức đường huyết < 140 mg/dL (7,8 mmol/l): bình thường
Mức đường huyết trong khoảng 140 - 200 mg/dL: giảm dung nạp glucose, cần theo dõi hàng năm
Mức đường huyết >200 mg/dL (11,1 mmol/l): chẩn đoán mắc bệnh tiểu đường
2.6. Xét nghiệm Hemoglobin A1c (HbA1c)
Đây là một xét nghiệm hiện đại, chỉ được công nhận khi được thực hiện ở trong phòng thí nghiệm được chuẩn hoá theo tiêu chuẩn quốc tế.
Chỉ số HbA1c không chỉ được sử dụng để chẩn đoán mà còn để theo dõi việc đáp ứng thuốc, hiệu quả điều trị của bệnh nhân đái tháo đường tuýp 2.
Kết quả xét nghiệm HbA1c < 5,7% là bình thường. Khi kết quả lớn hơn hoặc bằng 6,5% thì được chẩn đoán bệnh tiểu đường.
3. Chỉ số đường huyết bình thường của thai phụ
Để đáp ứng nhu cầu nuôi dưỡng cho 2 người khi mang thai, lượng máu trong cơ thể phụ nữ sẽ tăng lên, chính vì thế, lượng đường trong máu sẽ tiêu giảm. Mức đường huyết bình thường của phụ nữ mang thai thấp hơn so với những người không mang thai
Dựa theo những nghiên cứu và phân tích, chỉ số đường huyết an toàn thông thường của thai phụ:
Đường huyết khi đói: 70,9 mg/dL ± 7,8 (3,94 mmol/L ± 0,43)
Đường huyết một giờ sau ăn: 108.9 mg/dL ± 12.9 (6.05mmol/L ± 0.72)
Đường huyết hai giờ sau ăn: 99.3 mg/dL ± 10.2 (5.52mmol/L ± 0.57)
4. Chỉ số đường huyết bao nhiêu là nguy hiểm?
Đường hay glucose là nguồn cung cấp năng lượng chính cho cơ thể, đó đó, khi nồng độ đường trong máu quá thấp hay quá cao so với giá trị bình thường đều gây nguy hiểm cho sức khỏe.
4.1. Chỉ số đường huyết cao
Khi cơ thể ở trạng thái bình thường, glucose là nguyên liệu để tạo năng lượng cho các tế bào của cơ thể. Khi tăng đường huyết cao kèm thêm các dấu hiệu sau thì cần được đến nơi cơ sở Y tế gần nhất để được điều trị kịp thời:
Khát nhiều, uống nhiều, tiểu nhiều, sụt cân nhiều.
Dấu hiệu mất nước: da khô, mắt trũng, hạ huyết áp, mạch nhanh.
Lừ đừ, suy giảm ý thức, lơ mơ, hôn mê.
Khi nồng độ glucose tăng, glucose không vào được tế bào và dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm:
Biến chứng tim mạch như xơ vữa động mạch, nhồi máu cơ tim
Rối loạn chức năng cương dương ở nam giới
Biến chứng dây thần kinh
Làm chậm lành vết thương, gây viêm loét và phải cắt cụt chân (đoạn chi)
Biến chứng bệnh thận như suy thận, cần phải lọc máu nhân tạo
Đột quỵ não (nhồi máu não)
Ảnh hưởng đến thị lực
Tăng nguy cơ nhiễm trùng
Bệnh lý về viêm răng lợi
Tin liên quan
4.2. Chỉ số đường huyết thấp
Một trong những biến chứng hay gặp của người bệnh tiểu đường khi sử dụng thuốc không đúng liều, đúng cách là hạ đường huyết. Khi chỉ số đường máu dưới 70mg/dL (3,9 mmol/l) thì được gọi là hạ đường huyết.
Nếu mức độ giảm đường máu nhẹ, người bệnh sẽ cảm thấy run rẩy, chóng mặt, vã mồ hôi, cảm thấy đói. Có thể xử trí bằng cách bổ sung đường ngay lập tức. Nếu sau khi bổ sung đường, triệu chứng vẫn không suy giảm, người bệnh cần được đưa đến cơ sở y tế để chẩn đoán và điều trị.
Khi lượng đường trong máu giảm nhiều có thể dẫn đến hôn mê, tổn thương tế bào não do không đủ năng lượng.
5. Cách duy trì chỉ số đường huyết an toàn
Để duy trì mức đường huyết tiêu chuẩn an toàn và lành mạnh, người bệnh tiểu đường cần thực hiện chế độ ăn uống, tập luyện và lối sống sinh hoạt khoa học. Người bệnh có thể tham khảo những phương pháp dưới đây:
Tuân thủ phác đồ điều trị bệnh tiểu đường: Uống thuốc đều đặn, không tự ý bỏ thuốc hoặc uống quá liều mà không có sự đồng ý của bác sĩ. Trong quá trình sử dụng thuốc, nếu xuất hiện dấu hiệu bất thường cần báo ngay cho bác sĩ biết.
Bổ sung thực phẩm màu xanh và đỏ tươi như nho, dâu, quả mọng vì các thực phẩm này có chứa anthocyanins,... giúp kiểm soát đường huyết tốt hơn.
Theo dõi đường huyết thường xuyên bằng các máy đo đường huyết tại nhà.
Luyện tập thể dục thể thao khoa học để nâng cao sức khỏe bằng cách tập khoảng 30 phút mỗi ngày, 5 ngày/tuần và lưu ý cần kiểm tra đường huyết, huyết áp và tim mạch trước khi tập luyện.
Ngưng sử dụng thuốc lá.
Tuân thủ đúng lịch tái khám để kiểm tra hiệu quả của phác đồ điều trị bệnh tiểu đường.
Như vậy, chỉ số đường huyết sẽ luôn dao động theo các thời điểm. Do đó, mức chỉ số an toàn cũng sẽ xác định dựa vào từng đối tượng: ở người bình thường, người bị tiền tiểu đường, người tiểu đường và người bị tiểu đường thai kỳ.
Đối với người tiền tiểu đường nên có biện pháp phòng ngừa sự tăng cao của đường huyết, theo dõi thường xuyên để kìm hãm mức đường huyết này, tránh sự thay đổi đột biến.
Đối với người đã bị tiểu đường, cần duy trì sức khỏe bằng thuốc (ở người bị tiểu đường thai kỳ nên hỏi ý kiến bác sĩ), thay đổi lối sống tích cực và áp dụng các nguyên tắc điều trị một cách hợp lý để đảm bảo được mức đường huyết an toàn nhất.
Đừng để tiểu đường luôn là nỗi lo của bạn, hãy gọi điện ngay với chúng tôi thông qua hotline dưới đây để được tư vấn chi tiết về thông tin cũng như biện pháp phòng ngừa bệnh nhé!
Đừng quên like, share và đánh giá nếu bạn cảm thấy bài viết này hữu ích nhé, Duockienminh cảm ơn độc giả nhiều!
