29/07/2022
Bệnh gút có ăn được xôi không? Bệnh nhân gút luôn được khuyến cáo tuân thủ chế độ ăn uống khoa học để cải thiện tình trạng sức khỏe, khiến bệnh không trở nên nghiêm trọng. Xôi lại là món ăn tiện lợi được nhiều người lựa chọn cho bữa sáng để tiết kiệm thời gian. Với bệnh nhân gút, liệu món ăn này có thực sự tốt và phù hợp?
Bệnh gút có ăn được xôi không?
Gút là gì?
Gút là một bệnh lý mạn tính có liên quan đến rối loạn quá trình chuyển hóa acid uric trong cơ thể. Nó khiến bệnh nhân phải chịu đựng các cơn đau nhức khớp dữ dội, có thể khởi phát cấp tính hoặc kéo dài với các biểu hiện khớp sưng, nóng, đỏ, đau, cứng khớp. Hậu quả là người bệnh sẽ bị hạn chế vận động, đi lại khó khăn cùng các đợt gút bất chợt bùng phát.
Bệnh có quan hệ mật thiết với chế độ ăn uống hàng ngày. Trong khi đó gần đây, do điều kiện kinh tế phát triển, mức sống của con người được nâng cao, nhiều người bỏ bê, buông thả thói quen ăn uống, sinh hoạt hàng ngày khiến bệnh gút ngày càng có cơ hội gia tăng không ngừng.
Theo thống kê, bệnh phổ biến ở phái mạnh khi bước sang tuổi trung niên (40-50 tuổi), chiếm đến 95%. Ngoài ra, bệnh còn xuất hiện ở những người béo phì, nghiện rượu, nghiện các đồ uống chứa chất kích thích,...
Bệnh được đặc trưng bởi sự tăng acid uric máu. Đó là kết quả của quá trình tăng sinh tổng hợp acid uric trong cơ thể hoặc giảm khả năng đào thải hợp chất này ra ngoài qua thận. Tuy nhiên, ở bệnh nhân gút thường có cả 2 quá trình này.
Mà cơ chế để tổng hợp acid uric chính là từ các nhân purin có trong các loại thức ăn giàu hợp chất này như: thịt, cá, hải sản, nội tạng động vật, bia, rượu, cà phê,...
Vì thế, các chuyên gia dinh dưỡng khuyến cáo bệnh nhân nên hạn chế những thực phẩm chứa nhiều purin để phòng ngừa các cơn đau gút.
Bệnh gút có ăn được xôi không?
Chế độ ăn quyết định rất lớn đối với tiến triển của bệnh gút. Vậy liệu xôi có phải là thực phẩm giàu purin mà người bệnh gút cần tránh xa hay không? Hay bệnh nhân gút vẫn ăn xôi được? Đây là câu hỏi không chỉ của những bệnh nhân mắc bệnh gút, mà còn của những người đang cố gắng xây dựng một chế độ ăn uống khoa học cho người thân của mình, để cải thiện tình trạng bệnh, tránh những cơn đau khớp hành hạ.
Từ xa xưa, xôi đã trở thành món ăn khá quen thuộc với người dân Việt Nam, không chỉ ở nông thôn, bởi tính tiện lợi và hương vị thơm ngon độc đáo của nó. Về cơ bản, món ăn này chính là sự kết hợp giữa gạo nếp và một số loại nguyên, phụ liệu đa dạng như đậu xanh, hành phi, gấc, ngô, đỗ lạc,... để làm nên bản sắc của từng vùng, từng dân tộc.
Vì thế, không quá ngạc nhiên khi nhiều người chọn xôi làm bữa ăn sáng cho mình. Thậm chí có những người còn dùng loại thức ăn này cho cả bữa trưa và bữa tối.
Như vậy, thành phần cơ bản tạo nên xôi là gạo nếp. Nó là loại nguyên liệu chứa hàm lượng purin không quá cao. Mặt khác, theo nghiên cứu, mỗi đĩa xôi chứa khoảng 600 calo. Lượng năng lượng này cao hơn một chút lượng calo trong một bát phở chúng ta ăn mỗi sáng. Vì thế, đáp án cho câu hỏi “Người bệnh gút có ăn được xôi không” là hoàn toàn có thể.
Tuy nhiên, các chuyên gia dinh dưỡng vẫn khuyến cáo, bệnh nhân cần xây dựng một chế độ ăn uống, sinh hoạt hợp lý, không nên ăn quá nhiều xôi trong một thời gian ngắn.
Lưu ý cho bệnh nhân gút khi ăn xôi
Mặc dù xôi không gây ra tác hại cho sức khỏe của người bệnh gút. Bệnh nhân hoàn toàn có thể thêm thực phẩm này vào các bữa ăn của mình. Tuy nhiên, không nên quá lạm dụng thực phẩm này mà tùy ý sử dụng với lượng quá nhiều. Bệnh nhân cần ghi nhớ một số điều sau đây:
Không sử dụng xôi với lượng quá nhiều và liên tục. Lý do là vì xôi có lượng calo tương đối cao (khoảng 600 calo/ đĩa xôi nhỏ), trong khi một bát phở chỉ chứa khoảng 400 calo. Việc tiêu thụ quá nhiều xôi trong một thời gian sẽ gây ra hiện tượng đầy bụng, nóng trong và có thể ảnh hưởng đến dạ dày và hoạt động bình thường của hệ tiêu hóa. Vì thế, người bệnh chỉ nên ăn xôi khoảng 2 bữa/ tuần.
Không ăn xôi kết hợp với các thực phẩm giàu purin khác như: xúc xích, lạp xưởng, thịt bò, thịt lợn, nấm, ruốc (dăm bông),... Bởi khi đó, lượng purin dung nạp tăng cao ảnh hưởng đến quá trình sản sinh acid uric máu.
Đối với những bệnh nhân đang mắc các bệnh lý kết hợp với gút như: béo phì, tiểu đường, rối loạn mỡ máu, không nên ăn nhiều xôi vì có thể làm cho bệnh diễn tiến nặng hơn.
Nên ăn kèm xôi với các loại rau salad, dưa chuột, rau củ để giảm cảm giác ngán cũng như tăng thêm khẩu vị cho món ăn.
Thực đơn khuyên dùng cho bệnh nhân gút
Nguyên tắc xây dựng chế độ ăn uống cho người bệnh gút
Bên cạnh việc ăn xôi đúng cách, người bệnh gút cần tuân thủ chế độ ăn uống khoa học để phòng ngừa và hạn chế các biến chứng nguy hiểm của bệnh:
Sử dụng các thực phẩm chứa ít purin, hạn chế đến mức thấp nhất các loại thức ăn có chứa nhiều acid uric hay nhân purin.
Tuyệt đối không sử dụng rượu, bia, các đồ uống chứa chất kích thích, cà phê vì làm giảm khả năng bài xuất acid uric ra khỏi cơ thể. Hậu quả là làm tăng nồng độ acid uric trong máu, dẫn đến các cơn đau gút.
Duy trì cân nặng ở mức độ hợp lý: Đối với người béo phì, thừa cân thì không nên áp dụng các biện pháp giảm cân nhanh chóng mà nên giảm trọng lượng cơ thể một cách từ từ.
Uống nhiều nước khoáng để tăng cường đào thải acid uric ra khỏi cơ thể.
Không ăn thức ăn có vị chua (dưa muối, cà muối, các loại hoa quả chua,...)
Chế độ ăn khuyên dùng cho bệnh nhân gút
Để đẩy lùi bệnh gút, ngoài việc dùng xôi đúng cách, bệnh nhân cũng nên lưu ý kết hợp với một số thực phẩm có lợi, tránh xa các đồ ăn có hại trong thực đơn hàng ngày để kiểm soát bệnh tốt hơn.
Bệnh gút nên ăn gì?
Người bệnh nên sử dụng các loại thực phẩm sau:
Các loại trái cây: Theo các nhà nghiên cứu, một số loại trái cây rất có lợi trong việc giảm các triệu chứng của bệnh gút như: lê, táo, nho, dưa hấu, bưởi, việt quất, dưa leo,...
Rau xanh: Như đã biết, rau giúp bổ sung chất xơ, vitamin và khoáng chất để làm giảm lượng acid uric máu. Nhờ đó, hoạt động chuyển hóa và đào thải độc tố ra khỏi cơ thể được diễn ra trôi chảy. Các loại rau xanh được khuyên dùng là: khoai tây, đậu Hà Lan, rau cải, cải bó xôi, rau ngót,...
Ngũ cốc nguyên hạt: như yến mạch, gạo lứt, lúa mạch,...Người bệnh hoàn toàn có thể sử dụng loại thực phẩm này để cải thiện các triệu chứng sưng đau ở các khớp do gút gây ra.
Các loại hạt: Đây là những món ăn nên được xếp vào thực đơn của bệnh nhân gút vì nó giúp kiểm soát bệnh tốt hơn: đậu xanh, đậu nành, đậu đen, hạt óc chó, hạt hạnh nhân, hạt điều,...
Ngoài ra, nên uống nhiều nước giúp tăng cường đào thải acid uric ra khỏi cơ thể. Lượng nước được khuyến cáo là 2-2,5l/ ngày và nên sử dụng nước khoáng.
Bệnh gút nên kiêng gì?
Bên cạnh câu hỏi: “Bệnh gút có ăn được xôi không?”, nhiều người cũng cùng chung thắc mắc: Liệu bệnh gút nên kiêng những thực phẩm nào?
Nếu không muốn bị bệnh gút xơi tái, các chuyên gia chia sẻ:
Bệnh nhân gút nên hạn chế tối đa việc sử dụng các thực phẩm chứa nhiều purin như: thịt, cá, hải sản, nội tạng động vật,...
Tổng lượng đạm trong khẩu phần ăn hàng ngày chỉ nên giảm đến mức dưới 150g/ ngày.
Tránh rượu, bia, các đồ uống chứa chất kích thích, các đồ uống quá chua, các thức uống chứa đường. Những loại đồ uống này được xem là “cấm” với bệnh nhân gút, vì nó kích thích cơ thể sản sinh ra acid uric. Từ đó, khiến acid uric máu tăng cao, tiềm ẩn nguy cơ tái phát các cơn gút cấp.
Hạn chế sử dụng các loại thực phẩm chứa nhiều dầu mỡ, đồ ăn nhanh, đồ ăn đóng hộp, chiên xào, mì tôm,... Tập thói quen sử dụng dầu thực vật có lợi cho sức khỏe để thay thế cho dầu mỡ động vật.
Như vậy, trả lời cho câu hỏi “Bệnh gút có ăn được xôi không”- các chuyên gia dinh dưỡng khẳng định: bệnh nhân gút vẫn có thể sử dụng xôi như món ăn trong thực đơn của mình. Tuy nhiên, cần chú ý ăn xôi một cách hợp lý để duy trì tình trạng sức khỏe và hạn chế các cơn đau gút tái phát.
